‘Dezenformasyon teklifi’ neler getiriyor?

Türkiye

Avukat Ece Güner Toprak: Mutlaka iptali için AYM’ye gidilmelidir

AKP ve MHP’nin, “dezenformasyonla mücadele” gerekçesiyle hazırladığı “Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi” TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edildi. Teklifin “dezenformasyon” suçunu düzenleyen ve Türk Ceza Yasası’na “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunun eklenmesini öngören 29. maddesinin görüşmelerinde iktidar ile muhalefet milletvekilleri arasında sert tartışmalar yaşandı.

Muhalefet 29. Maddenin çıkarılmasını istedi

Teklifin en çok tartışma yaratan ve basın meslek örgütlerinin de tepki gösterdiği 29. Maddenin görüşmelerinde iktidarla, muhalefet milletvekilleri arasında sert tartışmalar yaşandı. Muhalefet, “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunu işleyenlerin, 1 yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını öngören maddenin tekliften çıkarılmasını istedi.

‘Mutlaka iptali için AYM’ye gidilmelidir’

Av. Ece Güner Toprak sosyal medyadan yaptığı değerlendirmede, “TBMM’de tartışılan “sosyal medya yasası” son derece problemlidir. Türk Ceza Kanunu’na yeni bir suç ekleniyor: “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak”. Halkta “endişe” yaratacak yanlış bilgi yaymak. Bazı mahkemelerimizin bu hükmü nasıl uygulayacağını öngörmek zor değil.

Elbette kimse “yanlış bilgi paylaşımını” savunmuyor ancak hepimiz biliyoruz ki bu yasa; eleştirel veya “resmi veri” dışındaki veri paylaşımlarını baskılamak amaçlı. Karanlığın daha da koyulaşmaması için hepimiz doğru bildiğimiz bilgileri ve verileri paylaşmaya devam etmeliyiz.

Bir ekleme daha: “Sosyal medya” yasası Meclis’ten bu şekilde geçerse. Mutlaka iptali için AYM’ye gidilmelidir: Bu yoruma çok açık çerçevede AY Mde. 26 (ifade özgürlüğü) ve Mde. 27 (bilim özgürlüğüne) aykırıdır. Her halükarda: Hepimiz doğru bildiklerimizi yazmaya devam etmeliyiz

TEKLİFİN DETAYLARI
1 YILDAN 3 YILA KADAR HAPİS CEZASI

Endişe, korku veya panik yaratmak sebebiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Suçun, failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.

BTK’YA YETKİ VERİLİYOR

Türkiye’deki herhangi bir mevzuata tabi tutulmadan sunulan bu hizmetler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yetkilendirilen ve benzer hizmeti sunan işletmeciler açısından haksız rekabet oluşturduğu için BTK’ya bu hizmetlere ilişkin gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma hususunda yetki veriliyor. Böylelikle, BTK tarafından yetkilendirilen işletmecilerin, ilgili mevzuat çerçevesinde kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesini teminen tüketici hakları, kişisel verilerin korunması, hizmet kalitesi, raporlama, mali yükümlülükler gibi bazı yükümlülüklere tabi tutulması amaçlanıyor. Yalan haberin vardığı nokta ve etkileri dikkate alınarak dezenformasyonla mücadele kapsamında bir taraftan idari tedbirler güçlendirilirken diğer taraftan 5237 sayılı Kanunun ‘Kamu Barışına Karşı Suçlar’ bölümünde ‘Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ başlığıyla müstakil bir suç ihdas ediliyor. Bu doğrultuda, sırf halk arasında endişe, panik yaratmak amacıyla, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilginin, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayılması suç olarak düzenleniyor. Böylelikle failde özel kast, gerçeğe aykırı bilgide özel nitelik ve eylemde elverişlilik aranacak. Teklifle; internet haber sitelerinde cevap ve düzeltme hakları açık bir şekilde teminat altına alınıyor ve içeriğin yayından çıkarılması ile erişimin engellenmesi durumlarında da düzeltme ve cevap metninin bir hafta süre ile yayınlanmaya devam edileceği belirleniyor.