Türkiye 6 ay önce doların 18 lira olmasının ardından Kur Korumalı Mevduat sistemine geçmiş bir gecede dolar 12 liraya kadar düşmüştü. 6 ayın ardından dolar 17 liraya çıktı. Euro ise 19 bandını zorluyor. Bundan sonra ne olacak Türkiye’yi ekonomi anlamında neler bekliyor sorusu merak ediliyor. Uzman isim öngörülerini paylaştı.
Koronavirüsten sonra oluşan yeni durum ardından gelen Rusya-Ukrayna savaşı ülkeleri ekonomik anlamda zorluyor. Türkiye’de hayatın pahalılaştığı ülkelerin başında geliyor. Ekonomide devam eden faiz ısrarı ise Türkiye’yi içinden çıkılmaz bir hale getiriyor. 6 ay önce doların 18 lira olması nedeniyle hayata geçen Kur Korumalı Mevduat sistemi bugün gücünü kaybetmiş durumda. Doların yeniden 17’ye çıkmış olması nedeniyle lira değer kaybetmeye devam ediyor. Birçok ekonomi bilimi uzmanı duruma tepki gösterirken Dr. M. Murat Kubilay konuyla ilgili Twitter hesabından bir flood yayımladı. ‘Asla döviz ile borç almayın’ diyen Kubilay vatandaşlara zorunlu giderler hariç tasarrufta kalın çağrısında bulundu. İşte Kubilay’ın açıklamaları:
1- Dolar kurundaki nihai ve benzersiz bir atak ihtimali öncesinde son virajdayız. Para ve maliye politikasına dair araçların dövizi durdurma etkisinin tümden tükenmesine birkaç hafta kaldı. Ardından ya geri adım atılacak ya da panikle yeni hatalar yapılıp uçurumdan yuvarlanılacak
2- Mevcut dolar kuru seviyesinde hiçbir balon yok. Her zaman geçici düşüşler yaşanabilir, ancak kurun sürekli gitmesinin nedeni mevcut düzeyin dış açığı örtmesine yetmemesi. İlk 5 aydaki dış ticaret açığı 42 milyar dolar ve turizmden gelen miktar bunun yarısı dahi değil.
3- İyi haber şu anda bir kur atağı yok, sadece kur olması gereken yere geliyor; bu esnada yapılan rezerv satışlarıyla bu süreç daha hafif sürdürülüyor. 23 Haziran tarihli PPK toplantısı kritik. Bu sefer normalleşme baskısı ve beklentisi var; tabii muhtemelen olmayacak.
4- Üstelik bu ayın sonu hem dış borç döndürmede hem de kur korumalı mevduatı çevirmede önemli bir dönemeç. Son kaynaklar da bu esnada tüketilecek. Yurt dışı piyasalar ve ekonomilerde de Türkiye lehine bir gelişme yok. Para bulmak zorundalar ama onlara kapı açan bile yok.
5- TÜİK’e göre dahi 3 basamaklı enflasyon görmemiz çok olası. Eş anlı yüksek dış borç, bütçe açığı, cari açık, rezerv noksanlığı yaşıyoruz. Ötesi bu yıl benzerinin hiç görmediğimiz bir bütçe açığı yaşayacağız. Bütçenin en az 3’te 1’i açıkla kapanacak.
6- Peki nasıl? Parasal genişleme ile. Mevcut haldeki resmi enflasyon %73,5 ve bir TL parasal genişlemesiyle döviz kuru ve enflasyonda yaşanabilecekleri siz düşünün. Kamu kendi giderlerini karşılayabilmek için yangına benzin döküp kendi kendini de ardından tutuşturacak.
7- Özetle sondan hemen önceki virajdayız ve birkaç hafta sonra son viraja girmiş olacağız. Bunları yazmamın nedeni sizi panikletmek değil, tersine şaşırıp paniklemenizi en baştan engellemeye çalışmak. Cahillik ve kibir Türkiye ekonomisinin tarihine müthiş bir damga vuracak.
8- Asla döviz cinsi borç almayın. Alacaklarınızın tahsilinden emin olun. İş güvencenizi sağlam tutmaya çalışın. Zorunlu giderleriniz hariç tasarrufta kalın, bunlara daha sonra çok ihtiyacınız olacak. Hepsinden ötesi erken seçimler için elinizden geleni yapın, başka kurtuluş yok.
9- Son tavsiyemse iktidar kanadı ve yandaş medyadan gelen mesajlara dikkat etmeniz. Bugüne kadar ne dedilerse tam tersi oldu. Yetkiyi aldılar ve ülkeyi batırdılar. Bir kısmı şimdiden kaçış planını hazırlamıştır. “Dolar kuru 3 TL’yi geçerse yüzüme tükürün” diyenler ilk kaçacaklar.
