Antik Mayalar, MÖ 1000’den MS 1500’e kadar Mezoamerika’da yüzlerce piramit inşa etti ve içlerine çok çeşitli eserler yerleştirdi.
Ama içlerine tam olarak ne koydular?
Arkofili haberine göre Eski Mısır piramitleri gibi Mayaların inşa ettiği piramitlerin de zengin eserler ve mezarlar içerdiği ortaya çıktı. Ancak uzmanlara göre, genellikle daha tuhaf bir şey de içeriyorlardı – daha büyük piramitler içinde daha küçük piramitler.
PİRAMİT İÇİNDE PİRAMİT
Örneğin, Yucatán Yarımadası’ndaki Chichén Itzá bölgesindeki “El Castillo” piramidi, matruşkalar gibi piramit içinde bir piramit, onun içinde bir piramit daha içeriyor.
El Castillo hakkında araştırma yapan Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi’nde (UNAM) profesör Andrés Tejero-Andrade, El Castillo’nun bu Matruşka yapısına sahip olduğunu belirterek, “Yucatán Yarımadası’nın eski sakinleri, daha önce iskan edilmiş ve terk edilmiş bir alana vardıklarında eski yapıları tahrip etmediler. Aksine, halihazırda mevcut olanların üzerine yenisi inşa edildi.” diyor.
Bu uygulama El Castillo’ya özgü değildi; Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nde (INAH) araştırmacı olan Denisse Lorenia Argote Espino, Mayaların ya da başka kültürlerin yaptığı diğer piramitlerin de bu düzenlemeye sahip olduğunu söylüyor.
Espino, başka bir piramidin üzerine bir piramit inşa etmenin Hispanik öncesi (İspanyollar gelmeden önce) yaygın bir uygulama olduğunu ve uzun süreli yerleşim yerlerindeki ana yapıların genellikle birkaç inşa aşamasına sahip olduğunu belirtiyor.
Yine de, bu tür piramitler, arkeologların Maya piramitlerinde buldukları en yaygın şeyler değildir. Bazı Maya tapınakları ritüeller için kullanılırken, diğerleri yöneticiler veya diğer seçkin kişiler için mezar görevi gördü.
‘YEŞİMLER’ DİKKAT ÇEKİYOR
Michael Coe’nun “The Maya” (Thames & Hudson, 2011) adlı kitabına göre, bu mezarlarda yeşim maskeler (ölenler için), yeşim boncuklar, obsidyen bıçaklar ve eski Mayalar için özveri sembolü olan vatoz dikenleri gibi eserler vardı. Kitaba göre, vatoz dikenleri, bazen kulaklara, yanaklara, dudaklara, dile ve penise yerleştirildikleri için özveriyle ilişkili oldukları düşünülüyor.
Antik Maya, yeşimden yapılmış nesnelere değer verirdi. En ünlü örneklerden biri El Castillo piramidinde bulunan bir jaguar tahtı.
California Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olan Karl Taube, Ancient Mesoamerica dergisinde 2005 yılında yayınlanan bir makalesinde, “Klasik Mayalar, yeşim taşına sadece değerliliği ve güzelliği için değil, aynı zamanda büyük sembolik öneme sahip olduğu için değer verdi.” diyor. Örneğin Taube, Mayaların yeşim taşını mısır, hükümdarlık ve rüzgarın kendisiyle ilişkilendirdiğini söylüyor. “Yeşim, cenaze törenlerinin, tanrıların ve ataların ritüel çağrılarının önemli bir bileşeniydi.”
Maya piramitleri başka birçok dikkate değer eser içeriyordu. Örneğin, Guatemala’nın kuzeyindeki San Bartolo bölgesindeki bir piramit, şimdiye kadar bulunmuş en eski Maya takviminin, 2.200 yıldan daha eskiye ait olabilecek bir parçasını içeriyor.
Honduras’taki Copan’daki bir piramidin merdiveninde 2.000’den fazla Maya oymasını içeren devasa bir yazıt vardı. 2006 Getty Conservation Institute raporuna göre yazıt, Copan hükümdarlarının tarihini anlatıyor.
